Menjelang PRU15, GERAK berdiri teguh di belakang Pakatan Harapan (PH) sebagai gabungan pilihan untuk memimpin Malaysia keluar daripada pelbagai krisis yang dihadapinya, terutama krisis yang dihadapi oleh pendidikan tinggi Malaysia.
Mengapa menyokong PH? Secara ringkasnya, kerana ia adalah satu-satunya gabungan dalam sejarah kewujudan GERAK (yang telah wujud hampir 30 tahun), yang menghubungi kami serta pertubuhan masyarakat sivil (CSO) yang pro-pembaharuan yang lain sepanjang tempoh perkhidmatannya yang singkat mulai 2018 hingga 2020.
Terdapat percubaan ikhlas untuk bekerjasama untuk membaiki banyak kerosakan yang telah ditimbulkan oleh rejim BN yang selama beberapa dekad bertindak angkuh dan pada masa yang sama tidak cekap, dalam mengendalikan sektor pengajian tinggi kita.
Selepas Gerakan Sheraton 2020, sebuah tragedi pengkhianatan terhadap mandat rakyat, sangat sedikit kemajuan yang dicapai oleh rejim yang merampas kuasa, dan pendidikan tinggi di Malaysia kekal dalam krisis.
Oleh itu, bagi kami, dua faktor yang bertentangan – kesediaan PH untuk menangani krisis pendidikan tinggi kami dengan tulus dan bekerjasama dengan organisasi yang prihatin seperti GERAK untuk menghasilkan penyelesaian bersifat demokratik, untuk menangani ketidakcekapan dan sikap acuh tak acuh, oleh menteri sementara dan anak buahnya – menyebabkan kita mengambil pendirian ini.
Bersama-sama dengan pendirian ini, GERAK turut menawarkan ringkasan isu-isu utama yang melibatkan pendidikan tinggi yang perlu ditangani segera oleh Kerajaan baharu.
1. Sistem ini dibahagikan berasaskan set dasar dan undang-undang yang berbeza yang mengawal selia pelbagai bahagian sistem yang berbeza.
Terdapat sekurang-kurangnya enam akta parlimen yang terkait dengan penubuhan dan pengurusan institusi pengajian tinggi. Ada tidak kurang daripada enam jenis institusi penganugerahan ijazah yang berbeza menerusi 6 jenis universiti. Pembahagian ini termasuk bahagian awam/swasta hasil daripada dasar ad hoc yang dirangka oleh ahli politik berasaskan pertimbangan politik dan bukannya pendidikan. Ketika ini tiada satu pihak berkuasa untuk menyatukan sistem dan menyelaraskan peranannya dalam pembangunan pendidikan tinggi.
Pengharmonian sistem akan memerlukan penubuhan suruhanjaya pendidikan tinggi atau entiti serupa untuk mengawal selia jenis institusi yang berbeza, tertakluk kepada piawaian yang sama, dan membawanya ke dalam satu badan pembiaya. Majlis Pengajian Tinggi Negara yang ditubuhkan melalui akta parlimen pada tahun 1996 adalah untuk menyelaraskan dasar-dasar pendidikan tinggi, yang akan dilaksanakan oleh Menteri. Majlis tersebut tidak lagi berfungsi mulai 2013, tanpa sebarang alasan diberikan. Meluaskan skop dan perlembagaan majlis serta memberikannya kuasa penguatkuasaan mungkin merupakan alternatif kepada penubuhan suruhanjaya tersebut. Walau apa pun penyelesaiannya, perlu ada perlindungan daripada ketidakpatuhan kerajaan terhadap undang-undang yang diluluskan.
2. Campur tangan kerajaan dalam tadbir urus dan pengurusan institusi pengajian tinggi.
Terdapat campur tangan yang melampau oleh kerajaan dalam proses pendidikan institusi pengajian tinggi. Dalam kes institusi swasta, gangguan itu ditulis dalam Akta 555 yang mengawal selia universiti dan kolej swasta. Universiti awam dan institusi pengajian tinggi, seperti Syarikat Berkaitan Kerajaan (GLC) digunakan oleh pemerintah untuk memberi ganjaran kepada penyokong setia politik. Kuasa kerajaan untuk melantik Naib Canselor (NC) universiti dan Timbalan Naib Canselor (TNC) serta pengarah dalam lembaga universiti telah memberi kesan kepada tadbir urus universiti dan akauntabiliti oleh pegawai kanan universiti dan lembaga pengarah. Daripada menumpukan tugas mereka kepada komuniti universiti, ahli akademik, pelajar dan orang ramai, pegawai ini bertindak untuk memenuhi tuntutan kerajaan dan mendapatkan naungannya.
Pelantikan NC, TNC dan pengarah mesti dibuat oleh agensi bebas seperti suruhanjaya yang dicadangkan atau Majlis Pendidikan Tinggi Kebangsaan yang perlu dibentuk semula.
3. Perundangan utama universiti mengenepikan universiti daripada sifat utamanya. Institusi yang ditubuhkan adalah universiti atas nama sahaja.
Perlu disedari terdapat ciri-ciri universiti yang tanpanya mereka kehilangan peranan istimewa mereka. Akta Universiti dan Kolej Universiti 1971 membisu tentang perkara-perkara seperti autonomi universiti, kebebasan akademik dan hak pelajar untuk mengambil bahagian dalam tadbir urus universiti, yang kesemuanya merupakan sifat penting bagi universiti, ahli akademik dan pelajar untuk memainkan peranan masing-masing di dalam dalam universiti.
Sifat-sifat penting ini mesti digubal semula dan dipreundangkan. Akta Universiti dan Kolej Universiti 1971 atau mana-mana perundangan baharu yang diluluskan mesti mengukuhkan hak asasi ini.
4. Pelajar.
Di sebalik retorik pendidikan berpusatkan pelajar, perundangan semasa mengenai pendidikan tinggi memberikan sedikit sebanyak untuk menjaga kepentingan pelajar. Kebanyakan peruntukan yang ditujukan kepada pelajar berkaitan dengan disiplin dan perkara yang dilarang mereka lakukan. Terdapat peruntukan di bawah Akta 555 yang membenarkan KPT mengambil tindakan terhadap institusi tersebut apabila kepentingan pelajar terancam, tetapi peruntukan itu kurang jelas untuk digunakan secara praktikal. Tiada peruntukan yang serupa dalam undang-undang lain.
Tanpa sebarang perlindungan perundangan, pelajar perlu bergantung pada hubungan kontrak mereka dengan institusi. Walaupun Akta Perlindungan Pengguna 1999 telah dipinda 10 tahun lalu untuk memperluaskan perlindungan kepada pelajar, kes baru-baru ini di mana pelajar terkandas dengan kursus yang tidak diiktiraf menunjukkan bahawa KPT, MQA atau Tribunal Pengguna tidak mampu menyelesaikan masalah pelajar dengan sewajarnya. .
5. Sifat Inklusif
Masalah dasar yang menjejaskan bukan sahaja sistem pendidikan tinggi tetapi banyak aspek-aspek hak sivil lain adalah amalan diskriminasi yang berakar umbi dalam pelantikan ke jawatan awam. Diskriminasi berleluasa di universiti awam dan institusi pengajian tinggi kita.
Penyelesaiannya adalah mudah tetapi pelaksanaannya memerlukan iltizam daripada kerajaan untuk mengubah amalan diskriminasi ini, bukan sahaja dalam kemasukan pelajar tetapi kepada perlantikan NC dan pengarah. Mengabaikan kelemahan dalam sistem ini akan menjadikan universiti kita hanya sebagai entiti yang mencirikan gambaran di atas. Ibarat tempat ibadat yang telah hangus kitab keluhurannya.
Zaharom Nain, Pengerusi, Pergerakan Tenaga Akademik Malaysia (GERAK)
Wan Manan Wan Muda, Pengerusi Pengasas, GERAK
Azmyl Yunor, Setiausaha Agong, GERAK
Andrew Aeria, AJK, GERAK
Muhammad Adli Musa, AJK, GERAK
Ngo Sheua Shi, AJK, GERAK
Yuwana Podin, AJK, GERAK
U.K. Menon, Ahli Seumur Hidup, GERAK
Chris Chong, Ahli, GERAK